İstanbul’un Tarihteki Eski İsimleri
İstanbul, tarih boyunca birçok farklı ad ve isim altında anılmıştır.
İstanbul’un en eski adı Byzantium’dur. Büyük İmparator Constantine, 324 yılında şehrin adını Constantinopolis (Constantine’in Şehri) olarak değiştirdi. Daha sonra, İstanbul’un adı Osmanlı İmparatorluğu döneminde İstanbul olarak değiştirildi.
İstanbul, tarih boyunca ayrıca “Nova Roma” (Yeni Roma), “The City” (Şehir), “The Queen of Cities” (Şehirler Kraliçesi) gibi isimlerle de anılmıştır.
Byzantion: Byzantion, MÖ 657 yılında Megara kolonisi olarak kurulmuş ve MÖ 657-395 yılları arasında Büyük İskender tarafından fethedilmiştir. Daha sonra, Roma İmparatorluğu döneminde Byzantium olarak adlandırılmıştır.
Byzantion, 324 yılında Büyük İmparator Constantine tarafından Constantinopolis olarak değiştirilmiş ve Bizans İmparatorluğu’nun başkenti olmuştur. Bizans İmparatorluğu döneminde, Constantinopolis Bizans İmparatorluğu’nun en önemli şehri olmuş ve bu dönemde, şehrin önemli tarihi yapıları inşa edilmiştir.
Augusta Antonina: Byzantion’dan sonra İstanbul için kullanılan addır. İmparator Septimius Severus’un oğlu Antonius şerefine kısa süreli de olsa bu isim kullanılmıştır.
Nova Roma: İmparator 1. Konstantin 330 yılında kenti Roma İmparatorluğunun başkenti ilan etmiş ve kente bu ismi vermiştir.
Konstantinopolis: 337 yılında imparator 1. Konstantin’in ölümünden sonra şehire bu isim verilmiştir. Konstantinin şehiri anlamına gelen Konstantinopolis Bizans İmparatorluğu sona erene kadar kendin resmi adı olarak kalmıştır. Arapça karşılık olarak Konstantiniye isimi ise Konstantin’in yeri anlamına gelmektedir.
Dersaadet: Dersaadet, Osmanlı İmparatorluğu döneminde İstanbul’un adıdır. Dersaadet, “Hilafetin Merkezi” anlamına gelir ve Osmanlı İmparatorluğu döneminde İstanbul, hilafetin merkezi olarak kabul edilirdi.
Dersaadet, Osmanlı İmparatorluğu’nun en önemli şehri olarak görülürdü ve İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu’nun merkezi otoritesi olarak kullanılırdı. Dersaadet, İstanbul’da bulunan Topkapı Sarayı’nda yönetimin yapıldığı Darülhilafe ile birlikte, Osmanlı İmparatorluğu’nun en önemli kurumlarından biriydi.
İslambol: Evliya Çelebi’in Seyahatnamesinde Konstantiniyye adının yanında İslambol isimi de yer almaktadır. Diğer isimler kadar olmasa da İslambol adı da İstanbul için kullanılmış olan eski adlardan biridir.
Stanpolis: Stanpolis adına da tarihte bazı belgelerde rastlanmaktadır. Rumca olan kelime stanpoli ; yani “şehire doğru ” anlamındadır.
İstanbul için kullanılan kırktan fazla isim olduğu söylenmektedir. Biz bu yazımızda sadece yedi isim üzerinde durduk. Yukarıdaki isimlerin dışında Darülhilafe, Asitane, Makkarrı Saltanat, Miklagard (Vikingler’in İstanbul için kullandıkları isim) gibi isimlere internetteki kaynaklarda rastlayabilirsiniz.